NOORBEEK - In het dal van de Noor in Zuid-Limburg spelen al jaren meerdere waterproblemen tegelijk: wateroverlast, verdroging en een verminderde waterkwaliteit. Om dit te doorbreken werken verschillende organisaties samen aan oplossingen. Met succes: het minder diep maken van enkele zijbeken van de Noor laat nu al positieve effecten zien voor de natuur.

Door het veranderende klimaat krijgt Noorbeek steeds vaker te maken met hevige hoosbuien. Regenwater kan dan niet goed in de bodem trekken en stroomt snel over landbouwgronden, wegen en door het dorp naar de Noor. De krachtige stroming graaft de beek steeds dieper in, waardoor de grondwaterstand daalt. Zelfs natuurgebied de Noorbeemden verdroogt, ondanks de grote hoeveelheden regen die de beek te verwerken krijgt. Zeldzame planten en dieren die afhankelijk zijn van natte omstandigheden verdwijnen daardoor langzaam uit het gebied.

Vasthouden en vertragen regenwater

Om wateroverlast in Noorbeek en verdroging van de Noorbeemden te voorkomen, moet regenwater zoveel mogelijk vertraagd en vastgehouden worden waar het valt. Dat kan bijvoorbeeld door regenpijpen af te koppelen, tuinen en openbare ruimtes groener te maken, regenwaterbuffers aan te passen, landschapselementen zoals heggen en bomen aan te planten en door ander landgebruik. Ook in natuurgebied Noorbeemden worden maatregelen genomen.

Noorbeemden zijn natter

Eind vorig jaar maakte Natuurmonumenten een aantal zijbeekjes van de Noor minder diep. In de beekjes zijn daarnaast drempeltjes aangelegd van natuurlijk materiaal zoals stammetjes. Het doel van deze maatregelen is dat regenwater minder snel afstroomt naar de Noor en het grondwater plaatselijk stijgt. Guido Franck, boswachter van Natuurmonumenten, ziet de eerste resultaten: “De Noorbeemden en ook de hooilanden die ernaast liggen, zijn het hele jaar natter. Voorheen kon ik in droge tijden gemakkelijk langs de zijbeekjes van de Noor lopen. Nu moet ik mijn laarzen aantrekken om droge voeten te houden. Dat is goed nieuws voor de planten en dieren in het gebied. Het effect is wel lokaal, dus we zijn er nog niet.”

Betere kansen voor planten en dieren

Boswachter Franck hoopt dat er volgend voorjaar meer dotterbloemen, sleutelbloemen en echte koekoeksbloemen zullen bloeien. Deze trekken meer insecten aan waar weer meer vogels op af komen. “Nu het gebied natter is, hoop ik dat kleine waterdieren in de zijbeekjes van de Noor minder snel wegspoelen door snelstromend water. En dat de kalktufbronnen zich herstellen. Die zijn uniek voor Nederland. Deze bronnen zijn helaas ernstig vervuild met nitraten. Behalve meer water is daarom ook schoner water essentieel.”

Samen aan de slag

De komende jaren gaat er nog meer gebeuren in de omgeving van Noorbeek om de waterproblemen aan te pakken. Natuurmonumenten, Waterschap Limburg, gemeente Eijsden-Margraten, LLTB en Provincie Limburg werken samen met agrariërs in het project ‘Liquid Commons Noordal’. Samen maken ze het watersysteem in het landschap rond Noorbeek klaar voor de toekomst.

Met simpele oplossingen water vasthouden

In een filmpje vertellen Guido Franck van Natuurmonumenten, Jean Paul van Aubel van de LLTB en agrariër Guido Kleijnen over de waterproblemen in Noorbeek. “Met simpele oplossingen in het landelijke gebied kan water vastgehouden worden daar waar het valt”, aldus Jean Paul van Aubel. Guido Kleijnen plantte heggen en bomen aan om afstromend water te vertragen. Hij is ervan overtuigd dat het gaat helpen om overstromingen tegen te gaan.